Kreta pełna kwiatów i zieleni – nasze wrażenia z podróży

(Wiktor i Klaudia, Zielona Para)

Data publikacji: 06.10.2025

Wprowadzenie: greckie rośliny w klimacie śródziemnomorskim

Niedawno byliśmy na Krecie – największej greckiej wyspie – i do tej pory jesteśmy pod ogromnym wrażeniem miejscowej przyrody. Roślinność tej wyspy jest tak inna od naszej, że co krok wywoływała nasz zachwyt. Ta wyspa jest pełna życia – zarówno roślin, jak i zwierząt. Kreteński krajobraz zachwyca kontrastem: z jednej strony surowe, wysokie góry otoczone zielonymi dolinami. W dolinach tych ciągną się gaje oliwne i pola uprawne, nadając okolicy żyzną zieleń. Widać ogromne obszary drzew oliwnych ciągnące się po horyzont – oliwki są tutaj hodowane dosłownie wszędzie, rosną jak chwasty wzdłuż dróg i na nieużytkach. Wśród tych drzew pasą się nawet kozy i owce, niczym „żywe kosiarki” na suchym, skalistym zboczu. Te zwierzęta potrafią znaleźć pożywienie nawet tam, gdzie prawie nic nie rośnie. Spora część wyspy to także pola uprawne i winnice. Uprawia się tu winogrona (często przeznaczane na słodkie rodzynki), warzywa, a także oczywiście oliwki.

W sprzyjających warunkach klimatu śródziemnomorskiego rośliny na Krecie osiągają znacznie większe rozmiary niż w Polsce. Nasz krajowy klimat im nie sprzyja – wiele z tych gatunków zimą by u nas nie przetrwało – ale tutaj ciepło i słońce sprawiają, że nawet egzotyczne okazy rosną bujnie przez cały rok. I to prawda – wyspa dosłownie tętni życiem! Warto dodać, że we wschodniej części wyspy zachował się unikalny las palmowy (okolice plaży Vai) – widok strzelistych palm rosnących tuż nad piaszczystą plażą jest niezwykle malowniczy, niczym sceneria z tropików.

Zobacz nasz wyjazd do Rzymu i tamtejsze rośliny!

Drzewa i krzewy większe niż w Polsce

Podczas naszych wędrówek po wyspie co chwila natykaliśmy się na rośliny, które znamy z Polski, ale tutaj wyglądają zupełnie inaczej. Na przykład tamaryszki, które u nas osiągają 2–3 metry wysokości, na Krecie wyrastają na potężne drzewa ponad 5-metrowe! Niestety, spóźno trafiliśmy na ich kwitnienie – tamaryszki kwitną wiosną, a my widzieliśmy już tylko przekwitłe gałązki. Szkoda, bo musiało to być przepiękne widowisko różowych kwiatostanów. Równie mocno zaskoczył nas kuflik (Callistemon) – egzotyczny krzew o kwiatach przypominających szczotki do butelek. W Polsce kufliki uchodzą za trudno uprawne ciekawostki doniczkowe, a tutaj widzieliśmy je posadzone w ogrodach jako normalne krzewy, które mogą dorastać do wielkości niewielkiego drzewa. Ich czerwone kwiaty są nie tylko oryginalne, ale też pełne uroku.

Oleander pospolity (Nerium oleander) to jeden z najbardziej charakterystycznych krzewów regionu śródziemnomorskiego. Na Krecie oleandry sadzi się powszechnie wzdłuż dróg i podjazdów, tworząc gęste skupiska kwitnących krzewów. Te piękne rośliny kwitną w różnych odcieniach białego, różowego czy czerwonego przez całe lato. Mimo że oleander jest trujący i wrażliwy na mróz, tutejszy łagodny klimat sprawia, że zimą nie przemarza i może zdobić okolicę przez cały rok.

Na Krecie niemal wszędzie napotykaliśmy drzewa granatów (granatowce). Rosną one jak u nas jabłonie czy śliwy – przy każdym domu i na polach. Widzieliśmy nawet odmiany o drobnych owocach, wyglądające jak miniaturowe granaty. Każde takie drzewko granatu było obsypane zawiązkami owoców. Granat to kolejny przykład drzewa, które w naszym klimacie jest uprawiane głównie w donicach, a w Grecji rośnie jak pospolita roślina sadownicza. Podobnie cytrusy – cytryny i pomarańcze. Owszem, drzewa cytrusowe spotykaliśmy tu rzadziej niż się spodziewaliśmy (nie jest ich aż tak dużo jak np. we Włoszech), ale jednak rosły na podwórkach i przy domach. Przy wielu domach spotkać można również figowce – rozłożyste drzewa figowe, których gałęzie uginały się od dojrzewających fig w środku lata. Zaciekawiły nas liście niektórych cytrusów o nietypowym kształcie: niektóre pomarańcze i grejpfruty mają charakterystyczne oskrzydlone ogonki liściowe, czyli liście z poszerzonymi ogonkami przypominającymi małe listki. W pełnym słońcu cytrusowe drzewa wyglądają świetnie i dodają tropikalnego uroku okolicy.

Nie możemy też nie wspomnieć o roślinach, które trudno zobaczyć w polskich ogrodach. Araukarie, zwane „małpim drzewem”, na Krecie osiągają rozmiary dużych iglaków, niczym nasze sosny. Ten egzotyczny iglasty gatunek z Ameryki Południowej wyróżnia się regularną koroną i wydaje duże, kuliste szyszki. Co ciekawe, w przydomowych ogródkach napotkaliśmy nawet bananowce rosnące w gruncie – widok wysokiego banana z kiścią dojrzewających owoców był nie lada zaskoczeniem! Ten tropikalny akcent pokazuje, jak sprzyjający jest klimat Krety – w Polsce bananowiec można uprawiać co najwyżej w donicy, a tam wyrósł w ogrodzie i zaowocował. Również znane nam drzewa iglaste wyglądają nieco inaczej w śródziemnomorskim wydaniu – np. piniowe lasy mają odmienny pokrój niż nasza sosna zwyczajna.

Kwiaty, byliny i zioła na każdym kroku

Kreta to raj dla miłośników kwiatów. W sprzyjających warunkach tutejszego klimatu praktycznie przez cały rok coś kwitnie i pachnie. Ogrody i tarasy są pełne kwiatów przez większość sezonu. Bardzo spodobało nam się, że niemal przy każdym domu rosną zioła – głównie mięta, bazylia albo rozmaryn. Krzaczki mięty często wymykają się zza ogrodzeń na ulice, a ich zapach unosi się w rozgrzanym powietrzu. Rozmaryn natomiast osiąga tu ogromne rozmiary i często przybiera pokrój rozłożystej rośliny płożącej, która zwisa ze skarp lub murków. Dzikie zioła porastają też zbocza wzgórz – można spotkać oregano i tymianek rosnące w naturze. Nic dziwnego, że lokalne jedzenie jest tak aromatyczne – przyprawy mają tu świeże, prosto z łąki!

W ogrodach, parkach i wzdłuż ogrodzeń rośnie mnóstwo roślin ozdobnych, zwłaszcza bylin uwielbianych przez pszczoły i motyle. Widzieliśmy całe rabaty lawendy, kocimiętki, gaury i perowskii – są tu bardzo popularne. Te gatunki są miododajne i świetnie przystosowane do ostrego słońca oraz braku deszczu latem, nic więc dziwnego, że zdobią prawie każdy ogród. Kocimiętka (czyli słynna roślina przyciągająca koty) najwyraźniej ma tu wzięcie – może Grecy sadzą ją specjalnie dla licznych kotów? Te futrzaki wylegują się w słońcu na każdym kroku, a gdy upał staje się zbyt dokuczliwy, kryją się w cieniu krzewów. A może po prostu doceniają jej fioletowe kwiatuszki i łatwość uprawy.

Zobacz nasz wyjazd do Gdańska i naszą ocenę tamtejszych parków!

Fantastyczne wrażenie zrobiły na nas także rośliny o dużych, efektownych kwiatach. Na przykład hibiskusy (ketmie syryjskie) rosną tu jako okazałe krzewy w ogrodach i dosłownie uginają się od kwiatów. Ich kwiaty są średnio większe niż u okazów uprawianych w Polsce. Równie imponujące są miliny (pnącza zwane też trąbami), które wspinają się po murach i altanach. Kwiaty milinu na Krecie wydały nam się większe i bardziej pomarańczowe niż te, które widujemy w naszym kraju – być może to kwestia odmiany oraz intensywnego słońca. W wielu miejscach widzieliśmy też strelicje, znane jako kwiaty “rajski ptak”. Te egzotyczne byliny rosną tu w gruncie i często przy każdym domu można zobaczyć ich charakterystyczne kwiaty przypominające kolorowe ptaki.

Nie sposób nie zwrócić uwagi na juki i trawy ozdobne. Juka, która w Polsce dorasta do 1,5–2 m (z kwiatostanem), tutaj potrafi osiągać nawet 4 metry wysokości! Wygląda wręcz jak małe drzewko palmowe. W sezonie wypuszcza wielki pęd kwiatostanowy, przypominający biały pióropusz pełen dzwonkowatych kwiatów – niesamowite, prawda? Równie okazale prezentują się tu trawy pampasowe. Ich olbrzymie, puszyste kwiatostany przypominają ogromne pióropusze, które wyrastają ponad bujne kępy liści. Trawy pampasowe pochodzą z Ameryki Południowej i potrzebują dużo słońca, więc w klimacie Krety czują się doskonale – rosną w ogrodach podobnie jak u nas miskanty.

Wizyta w szkółce i egzotyczna pamiątka

Z czystej ciekawości zajrzeliśmy również do okolicznych szkółek roślin (centrów ogrodniczych). Były one mniejsze i mniej profesjonalne niż te, do których przywykliśmy w Polsce. Czasem brakowało etykiet czy cen przy roślinach – trzeba było pytać obsługę o szczegóły, co wydało nam się dość niezwykłe. Mimo to wyprawa do szkółki okazała się bardzo ciekawa – zobaczyliśmy mnóstwo lokalnych gatunków oraz roślin, które w Polsce trudno dostać. Oczywiście nie obyło się bez zakupu pamiątki do naszego ogrodu: wybraliśmy pięknie kwitnącą plumerię czerwoną. Plumeria (znana też jako frangipani) to egzotyczny krzew o mięsistych liściach i cudownie pachnących kwiatach, które mają różowe lub czerwone płatki z żółtym środkiem. Ta roślina pochodzi z Hawajów i Ameryki Środkowej, a słynie jako źródło legendarnych hawajskich wianków lei. Ku naszemu zdziwieniu na Krecie plumerie rosły w wielu ogrodach, często jako wysokie, rozgałęzione krzewy pełne kwiatów. Nasza nowa roślinna podopieczna już zdobi taras naszego domu – liczymy, że w polskim klimacie uda się ją przezimować i doczekać kwitnienia.

Podsumowanie: zielona wyspa pełna uroku

Pobyt na Krecie był dla nas niesamowitym doświadczeniem. Jako miłośnicy ogrodów i roślin byliśmy w swoim żywiole – na każdym kroku coś nas zaskakiwało. Bogactwo tutejszej roślinności naprawdę nas zachwyciło. Kreta okazała się bardziej zielona i ukwiecona niż się spodziewaliśmy – zdecydowanie więcej zieleni niż np. na Cyprze. Wystarczy wyjechać za miasto, by zobaczyć widoki gajów oliwnych ciągnących się po wzgórzach oraz kwitnące oleandry wzdłuż szos. Nawet w miastach nie brakuje roślin: balkony i tarasy uginają się od kwiatów, a bielone domy często są oplecione bugenwillą i ocienione przez rozłożyste palmy. Kreteńska przyroda ma niepowtarzalny charakter i wiele charakterystycznych elementów, które nadają tej wyspie szczególnego uroku. Na koniec dodamy, że zakochaliśmy się w tej śródziemnomorskiej zieleni i mamy nadzieję, że jeszcze kiedyś tam wrócimy po kolejne ogrodnicze inspiracje.